Oὗτος γάρ ἐστιν ὁ ῥηθεὶς διὰ Ἠσαΐου τοῦ προφήτου λέγοντος, φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ, ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν Kυρίου, εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ.
For this is he who was spoken of by the prophet Isaiah, saying, “The voice of one crying in the desert, Prepare the way of the LORD, make straight His paths.
Matt 3:3 [Textus Receptus (Elzevir) (1624)]
Οὗτος γάρ ἐστιν ὁ ῥηθεὶς ὑπὸ Ἠσαΐου τοῦ προφήτου, λέγοντος· Φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ· Ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν Κυρίου, εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ.
MSS: K, M, S (f21rc1-2), Σ, 3 (p7), 4, 7, 8, 9, 10 (f10v), 11 (f17r-v), 12, 18 (f5r-v), 22 (f8v), 27, 34, 35, 43, 44, 65, 72, 83, 109, 113, 201, 230, 438, 439, 476, 478?, 490, 500, 501, 504, 505, 556, 699, 892, 1203, 2603, 2835 (f2vc2)
Matt 3:3 [Codex Sinaiticus (א or 01) (4th century)]
Oυτος γαρ εστιν ο ρηθις δια ησαιου του προφητου λεγοντος· φωνη βοωντος εν τη ερημω· ἑτοιμασατε την οδον KY ευθιας ποιειται τας τριβους αυτου
Matt 3:3 [Codex Vaticanus Graecus 1209 (B03) (4th century)]
Oὖτος γάρ ἐστιν ὁ ῥηθεὶς διὰ ησαΐου τοῦ προφήτου λέγοντος φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν KY εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ
MSS: B, 13 (f1rc1-2), 33 (f101v), 157 (f25v)
Matt 3:3 [Codex Ephraemi Syri Rescriptus (C04) (5th century)]
Oυτος γαρ εστιν ο ρηθεις δια ησαιου του προφητου λεγοντος· φωνη βοωντος εν τη ερημω ετοιμασατε την οδον KY ευθειας ποιειτε τας τριβους αυτου·
Matt 3:3 [Codex Bezae Cantabrigiensis (D05) (5th century)]6v|14
: Oυτος γαρ εστιν ο ρηθεις δια ησαιου του προφητου λεγοντος φωνη βοωντος εν τη ερημω ετοιμασατε την οδον KY ευθειας ποιειτε τας τρειβους αυτου
Matt 3:3 [Codex Basilensis (E07) (8th century)]7v-8r
ουτος γαρ Εστιν ο ρηθεις ϋπο ησαϊου τȢ προ(φ.)του λεγοντος· φωνη βοωντος εν τη ερημω ετοιμασατε την οδον KY ευθειας ποιειτε τας τριβους αυτȢ·
* (φ.) = smeared
Matt 3:3 [Codex Cyprius (Grec 63) (K017) (9th century)17v
οὗτος γάρ εστιν ὁ ῥηθεὶς· ὐπὸ ησαΐου τοῦ προφήτου λέγοντος· φωνὴ βοῶντος ἐν τῆ ἐρήμω· ἑτοιμάσατε τὴ- ὁδὸν KY· εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ·
Matt 3:3 [Codex Regius (Grec 62) (L019) (8th century)]7vc1
Ὁυτος γάρ ἐστιν· ὁ ρηθεὶς ὑπὸ Ϊσαϊοὐ τοῦ προφητου λέγοντος φωνή βοωντος ἐν τῆ ἐρήμω· ἑτοιμασατε τὴν ὁδὸν ΚΥ· εὐθηας ποιήτε τὰς τρίβους αὐτοῦ·
Matt 3:3 [Codex Petropolitanus Purpureus (N022) (6th century)]
Ουτος γαρ εστιν ο ρηθεις υπο ησαιου του προφητου λεγοντος φωνη βοωντος εν τη ερημω ετοιμασατε την οδον ΚΥ ευθειας ποιειτε τας τριβους αυτου·
Matt 3:3 [Codex Washingtonianus (W032) (5th century)]6
ουτος γαρ εστιν ο ρηθεις δια ησαϊου του προφητου λεγοντος φωνη βοω-τος εν τη ερημω ετοιμασατε την οδον ΚΥ ευθειας ποιειται τας τριβους αυτου
Matt 3:3 [Codex Sangallensis 48 (Δ037) (9th century)]26
Ουτος γαρ εστιν ο ρηθεις υπο Ησαιου του προφητου λεγοντος Φωνη βοωντος εν τη ερημω Ετοιμασατε την οδον ΚΥ Ευθειας ποιειτε τας τρους αυτου
Matt 3:3 [Codex Athous Dionysiou (Ω045) (9th century)]23c1
ουτος γαρ Εστιν ο ρηθεις ὑπο ησαϊου του προφητου λεγοντος· φωνη βοωντος εν τη ερημω ετοιμασαται την οδον ΚΥ ευθειας ποιειτε τας τριβους αυτȢ·
Matt 3:3 [Minuscule 1 (12th century)]162v
οὗτος ἐστιν ὁ ῥηθεὶς Διὰ ἠσαΐου τοῦ προφήτου λέγοντος· φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ· ἐτοιμάσατε τὴν ὁδὸν κυ· εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ·
Matt 3:3 [Minuscule 44 (Add MS 4949) (12th century)]17r
οὗτος γάρ ἐστιν ὁ ῥηθεὶς ὑπὸ ἠσαΐου τοῦ προφήτου λέγοντος· φωνὴ βοῶντος ἐν τῆ ἐρήμῳ· ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν κυ· εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ·
Matt 3:3 [Minuscule 65 (11th century)]10r
Οὗτος γάρ ἐστιν ὁ ῥηθεὶς ὑπὸ ἠσαΐȣ τοῦ προφήτου λέγοντος· φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ· ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν κυ. εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρΐβους αὐτοῦ.
Matt 3:3 [Minuscule 72 (11th century)]8r
οὗτος γάρ ἐστιν ὁ ῥηθεὶς ὑπὸ ἡCαΐου τοῦ προφήτου λέγοντος· φωνὴ βοῶντος ἐν τῆ ἐρήμῳ ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν κυ. εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ·
Matt 3:3 [Minuscule 83 (11th century)]40
οὗτος γάρ ἐστιν ὁ ῥηθεὶς ὑπὸ ἠσαΐȣ τοῦ προφήτου· λέγοντος, φωνὴ βοῶντος ἐν τῆ ἐρήμω· ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν κυ· εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβȣς αὐτοῦ·
Matt 3:3 [Minuscule 109 (1326)]28v
Οὗτος γάρ ἐστιν ὁ ῥηΘεὶς ὑπὸ ἠσαΐου τοῦ προφήτου λέγοντος· φωνὴ βοῶντος ἐν τῆ ἐρήμῳ, ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν κυ. εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρΐβους αὐτοῦ.
Matt 3:3 [Minuscule 113 (11th century)]29v
οὗτος γάρ ἐστιν ὁ ῥηθεὶς ὑπὸ ἡσαΐου τοῦ προφήτου λέγοντος· φωνὴ βοῶντ{ος} ἐν τῆ ἐρήμω· ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸ- κυ· εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτ{οῦ}.
Matt 3:3 [Minuscule 201 (1357)]13vc1
οὗτος γάρ ἐστϊν ὁ ῥηθεὶς ὑπὸ ἠσαΐου τοῦ προφήτου· λέγοντος, φωνὴ βοῶντος ἐν τῆ ἐρήμω. ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν κύ· εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτȣ.
Matt 3:3 [Minuscule 438 (12th century)]18v-19r
οὗτος γάρ ἐστιν ὁ ῥηθεὶς Ὑπὸ ἡσαΐου τοῦ προφήτȣ λέγοντος. φωνὴ βοῶντο ἐν τῆ ἐρήμω· ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν κύ. εὐθείας ποιεῖτε τὰς Τρίβους αὐτοῦ.
Matt 3:3 [Minuscule 439 (1159)]12rc2
οὗτος Γάρ ἐστιν ὁ ῥηθεὶς ὑπὸ ἡσαΐου τοῦ προφήτ{ου} λέγοντος· φωνὴ βοῶντος ἐν τῆ ἐρήμω· ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν κύ· εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ·
* {ου} = Greek ligature
Matt 3:3 [Minuscule 476 (11th century)]10v
οὗτος Γάρ ἐστιν ὁ ῥηθεὶς ὑπὸ ἡσαΐου τοῦ προφήτου λέγοντος· φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμω. ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν κυ· εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ.
Matt 3:3 [Minuscule 478 (10th century)]11v
οὗτος γάρ ἐστιν ὁ ῥηθεὶς ΰπὸ ἠσαΐου τοῦ προφήτου λέγοντος· φωνὴ βοῶντος ἐν τῆ ἐρήμω· ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν κυ. ἐ(.)θείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ.
* (.) = smudged
Matt 3:3 [Minuscule 504 (1033)]15r
οὗτος γάρ ἐστιν ὁ ῥηθεὶς ὑπὸ ἠσαΐου τοῦ προφήτου λέγοντος· φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ, ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν κυ· εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ·
Matt 3:3 [Minuscule 1424 (10th century)]9r
οὗτος γάρ ἐστιν (…………….) ὁ ῥηθεὶς ὑπὸ ἠσαΐου τοῦ προφήτου· λέγοντος· φωνὴ βοῶντος ἐν τῆ ἐρήμω· ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν τοῦ κυ. εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ·
* (…………….) = about 14-16 letters erased
Matt 3:3 [Peshitta]
ܗܳܢܰܘ ܓ݁ܶܝܪ ܗܰܘ ܕ݁ܰܐܡܺܝܪ ܒ݁ܝܰܕ݂ ܐܶܫܰܥܝܳܐ ܢܒ݂ܺܝܳܐ ܩܳܠܳܐ ܕ݁ܩܳܪܶܐ ܒ݁ܚܽܘܪܒ݁ܳܐ ܛܰܝܶܒ݂ܘ ܐܽܘܪܚܶܗ ܕ݁ܡܳܪܝܳܐ ܘܰܐܫܘܰܘ ܠܰܫܒ݂ܺܝܠܰܘܗ݈ܝ܂
Matt 3:3 [Old Syriac Curetonian (Codex Curetonianus Syriacus syc)]
ܗܢܘ ܓܝܪ ܕܟܬܝܒ ܥܠܘܗܝ ܒܐܫܥܝܐ ܢܒܝܐ ܕܐܡܪ ܗܘܐ܂ ܩܠܐ ܕܩܪܐ ܒܡܕܒܪܐ܂ ܛܝܒܘ ܐܘܪܚܐ ܠܡܪܝܐ܂ ܘܬܪܘܨܘ ܫܒ̈ܝܠܘܗܝ ܕܐܠܗܢ܂
Matt 3:3 [Old Syriac Sinaitic (Codex Sinaiticus Syriacus sys)]
ܗܢܘ ܕܟܬܝܒ ܥܠܘܗܝ ܒܐܫܥܝܐ ܢܒܝܐ ܕܐܡܪ ܗܘܐ ܕܛܝܒܘ ܐܘܪܚܐ ܠܡܪܝܐ
Matt 3:3 [Vulgate]
hic est enim qui dictus est per Esaiam prophetam dicentem vox clamantis in deserto parate viam Domini rectas facite semitas eius
Critical Apparatus :
(1) ουτος : א, B, C, D, E, K, L, M, N, S, W, Δ, Σ, Ω, 1, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 22, 27, 33, 34, 35, 36, 43, 44, 65, 72, 83, 109, 113, 157, 201, 230, 438, 439, 476, 478, 490, 500, 501, 504, 505, 556, 699, 700c, 892, 1203, 1424, 1582, 2603, 2835, ℓ1086, Majority
(2) ουτως : 901, 3000
(3) αυτος : 700*
(4) γαρ : א, B, C, D, E, K, L, M, N, S, W, Δ, Σ, Ω, 1, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 22, 27, 33, 34, 35, 36, 43, 44, 65, 72, 83, 109, 113, 157, 201, 230, 438, 439, 476, 478, 490, 500, 501, 504, 505, 556, 699, 700, 892, 901, 1203, 1424, 2603, 2835, 3000, ℓ1086, Majority
(5) OMIT γαρ : 1582
(6) ρηθεις : B, C, D, E, K, L, M, N, S, W, Δ, Σ, Ω, 1, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 22, 27, 33, 34, 35, 36, 43, 44, 65, 72, 83, 109, 113, 157, 201, 230, 438, 439, 476, 478, 490, 500, 501, 504, 505, 556, 699, 700, 892, 901, 1203, 1424, 1582, 2603, 2835, 3000, ℓ1086, Majority
(7) ρηθις : א
(8) υπο : E, K, L, M, N, S, Δ, Σ, Ω, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 18, 22, 27, 34, 35, 36, 43, 44, 65, 72, 83, 109, 113, 201, 230, 438, 439, 476, 478, 490, 500, 501, 504, 505, 556, 699, 892, 901, 1203, 1424, 2603, 2835, 3000, ℓ1086, Majority
(9) δια : א, B, C, D, W, 1, 13, 33, 157, 700, 1582, Peshitta? (see Matt 2:17)
(10) ησαιου : א, B, C, D, E, K, M, N, S, W, Δ, Σ, Ω, 1, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 22, 27, 33, 34, 35, 36, 43, 44, 65, 72, 83, 109, 113, 157, 201, 230, 438, 439, 476, 478?, 490, 500, 501, 504, 505, 556, 699, 700, 892, 901?, 1203, 1424, 1582, 2603, 2835, 3000, ℓ1086, Majority
(11) ισαιου : L
(12) τη ερημω : א, B, C, D, E, K, L, M, N, S, W, Δ, Σ, Ω, 1, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 22, 27, 33, 34, 35, 43, 44, 65, 72, 83, 109, 113, 157, 201, 230, 438, 439, 476, 478?, 490, 500, 501, 504, 505, 556, 699, 700, 892, 901?, 1203, 1424, 1582, 2603, 2835, 3000, ℓ1086, Majority
(13) OMIT τη : 36
(14) ετοιμασατε : א, B, C, D, E, K, L, M, N, W, Δ, Σ, 1, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 22, 27, 33, 34, 35, 36, 43, 44, 65, 72, 83, 109, 113, 157, 201, 230, 438, 439, 476, 478?, 490, 500, 501, 504, 505, 556, 699, 700, 892, 901, 1203, 1424, 1582, 2603, 2835, 3000, ℓ1086, Majority
(15) ετοιμασαται : Ω
(16) Κυριου : א, B, C, D, E, K, L, M, N, S, W, Δ, Σ, Ω, 1, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 22, 27, 33, 34, 35, 36, 43, 44, 65, 83, 109, 157, 201, 230, 438, 439, 476, 478, 490, 500, 501, 504, 505, 556, 699, 700, 892, 901, 1203, 1582, 2603, 2835, 3000, ℓ1086, Majority
(17) του Κυριου : 1424
(18) ευθειας : B, C, D, E, K, M, N, S, W, Δ, Σ, Ω, 1, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 22, 27, 33, 34, 35, 36, 43, 44, 65, 72, 83, 109, 113, 157, 201, 230, 438, 439, 476, 478?, 490, 500, 501, 504, 505, 556, 699, 700, 892, 901?, 1203, 1424, 1582, 2603, 2835, 3000, ℓ1086, Majority
(19) ευθιας : א
(20) ευθηας : L
(21) ποιειτε : B, C, D, E, K, M, N, S, Δ, Σ, Ω, 1, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 22, 27, 33, 34, 35, 36, 43, 44, 65, 72, 83, 109, 113, 157, 201, 230, 438, 439, 476, 478, 490, 500, 501, 504, 505, 556, 699, 700, 892, 901?, 1203, 1424, 1582, 2603, 2835, 3000, ℓ1086, Majority
(22) ποιειται : א, W
(23) ποιητε : L
(24) τας : א, B, C, D, E, K, L, M, N, S, W, Δ, Σ, Ω, 1, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 22, 27, 33, 34, 35, 43, 44, 65, 72, 83, 109, 113, 157, 201, 230, 438, 439, 476, 478?, 490, 500, 501, 504, 505, 556, 699, 700, 892, 901, 1203, 1424, 1582, 2603, 2835, 3000, ℓ1086, Majority
(25) OMIT τας : 36
(26) τριβους : א, B, C, E, K, L, M, N, S, W, Σ, Ω, 1, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 22, 27, 33, 34, 35, 36, 43, 44, 65, 72, 83, 109, 113, 157, 201, 230, 438, 439, 476, 478, 490, 500, 501, 504, 505, 556, 699, 700, 892, 901, 1203, 1424, 1582, 2603, 2835, 3000, ℓ1086, Majority
(27) τρειβους : D
(28) τρους : Δ
Η / Α :
L (f7vc1), S (f21r 1-2), Ω (f23c1), 3 (p7), 7 (f27v), 9 (f12r), 12 (p48-49), 22 (f8v), 27 (f27r), 34 (f18v), 36 (f19r) 65 (f10r), 109 (f28v), 230 (f18vc1), 439 (f12rc2), 476 (f10v), 478 (f11v), 500 (f12v), 501 (f7v), 505 (f4r-v), 699 (f3v), 700 (f17r), 892 (f24v), 1203 (f10r), 1582 (f9v), 2835 (f2vc2)
Tischendorf Mt 3:3
A Textual Commentary On Matthew 3:3
(a) ὑπὸ or διὰ? See internal evidence for διὰ in Matt 2:17 (a).
(b) φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ, ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν κυρίου, εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ – Is the quotation taken from Septuagint version of Isaiah 40:3?
φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ Ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν κυρίου, εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους τοῦ θεοῦ ἡμῶν· (Isa 40:3 LXX)
(c) φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ – βοῶντος properly signifies to shout, but, secondly, to exclaim, to teach loudly and openly.