Μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον ἢ τοὺς προφήτας· οὐκ ἦλθον καταλῦσαι ἀλλὰ πληρῶσαι.
Do not think that I came to abolish the Law, or the Prophets. I did not come to abolish, but to fulfill.
Matt 5:17 [Textus Receptus (Elzevir) (1624)]12
Μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον, ἢ τοὺς προφήτας· οὐκ ἦλθον καταλῦσαι, ἀλλὰ πληρῶσαι.
MSS: א, B, E, K, M, S, Σ, Ω (f31c2), 1, 3 (p13), 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 34, 35, 36, 43, 65, 72, 109, 113, 201, 230, 438, 490, 500, 501 (f10v), 504, 556, 699, 700, 892 (f29v), 1203, 1582, 2603, 2835, ℓ339, ℓ1086,
Matt 5:17 [Codex Sinaiticus (א or 01) (4th century)]
μη νομισητε οτι ηλθον καταλυσαι τον νομον η τους προφητας ουκʼ ηλθον καταλυσαι αλʼλα πληρωσαι·
Matt 5:17 [Codex Vaticanus Gr. 1209 (B03) (4th century)]
Μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθο- καταλῦσαι τὸν νόμο- ἢ τοὺς προφήτας· οὐκ ἦλθον καταλῦσαι ἀλλὰ πληρῶσαι.
Matt 5:17 [Codex Bezae Cantabrigiensis (D05) (5th century)]11v|24
:μη νομεισητε οτι ηλθον· καταλυσαι τον νομον η τους προφητας· ουκ ηλθον καταλυσαι αλλα πληρωσαι
Matt 5:17 [Codex Basilensis (E07) (8th century)]13r
Μη νομισητε· οτι ηλθον καταλυσαι τον νομον· η τους προφητας· ουκ ηλθον καταλυσαι αλλα πληρωσαι·
Matt 5:17 [Codex Cyprius (Grec 63) (K017) (9th century)]21r
μὴ νομίCητε· ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον ἢ τοὺς προφήτας· οὐκ ἦλθον καταλῦσαι· ἀλλὰ πληρῶσαι·
Matt 5:17 [Codex Regius (Grec 62) (L019) (8th century)]10rc1
Μὴ νομησητε ὅτι ἦλθον καταλύσε τὸν νόμον ἢ τοὺς προφήτας· οὐκ ἦλθον καταλύσαι αλλα πληρώσε.
Matt 5:17 [Codex Washingtonianus (W032) (5th century)]
μη νομισηται οτι ηλθον καταλυσαι τον νομον η τους προφητας ουκ ηλθον καταλυσαι αλλα πληρωσαι
Matt 5:17 [Codex Sangallensis 48 (Δ037) (9th century)]30
Μη νομισηται Οτι ηλθον καταλυσαι τον νομον η τους προφητας· Ουκ ηλθον καταλυσαι αλλα πληρωσαι
Matt 5:17 [Minuscule 1 (12th century)]164v
μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον ἢ τοὺς προφήτας· οὐκ ἦλθον καταλῦσαι· ἀλλὰ πληρῶσαι·
Matt 5:17 [Minuscule 44 (Add MS 4949) (12th century)]20r
μὴ νομήσητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον ἢ τοὺς προφήτας. οὐκ ἦλθον καταλῦσαι ἀλλὰ πληρῶσαι.
Matt 5:17 [Minuscule 72 (11th century)]12r
Μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸ- νόμον ἢ τοὺς προφήτας· οὐκ ἦλθον καταλῦσαι, ἀλλὰ πληρῶσαι.
Matt 5:17 [Minuscule 109 (1326)]31v
Μὴ νομίσητε. ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον ἢ τοὺς προφήτας· οὐκ ἦλθον καταλῦσαι ἀλλὰ πληρῶσαι.
Matt 5:17 [Minuscule 113 (11th century)]33r
μὴ Νομίσητε ὅτϊ ἦλθον καταλῦσαι τὸ- νόμον ἢ τοὺς προφήτας· οὐκ ἦλθο- καταλῦσαι, ἀλλὰ πληρῶσαι·
Matt 5:17 [Minuscule 201 (1357)]17rc1
μὴ νομΐσητε ὅτϊ ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον. ἢ τοὺς προφήτας· οὐκ ἦλθον καταλῦσαι. ἀλλὰ πληρῶσαι.
Matt 5:17 [Minuscule 438 (12th century)]25r
–μὴ νοΜίσητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον ἢ τοὺς προφήτας· οὐκ ἦλθον καταλῦσαι, ἀλλὰ πληρῶσαι.
Matt 5:17 [Minuscule 439 (1159)]15vc1
Μὴ νομήσητε ὅτι ἦλθο- καταλῦσαι τὸν νόμον ἢ τοὺς προφήτας· οὐκ ἦλθον καταλῦσαι ἀλλὰ πληρῶσαι.
* νομήσητε? ink faded
Matt 5:17 [Minuscule 504 (1033)]19r
μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον καταλῦCαι τὸν νόμον ἢ τοὺς προφήτας· οὐκ ἦλθον καταλῦσαι ἀλλὰ πληρῶσαι.
Matt 5:17 [Minuscule 1701 (Beinecke MS 150, vol. 1) (11th century)]1r
… Ταλῦσαι, ἀλλὰ πληρῶσαι.
Matt 5:17 [Peshitta]
ܠܳܐ ܬ݁ܰܣܒ݁ܪܽܘܢ ܕ݁ܶܐܬ݂ܺܝܬ݂ ܕ݁ܶܐܫܪܶܐ ܢܳܡܽܘܣܳܐ ܐܰܘ ܢܒ݂ܺܝܶܐ ܠܳܐ ܐܶܬ݂ܺܝܬ݂ ܕ݁ܶܐܫܪܶܐ ܐܶܠܳܐ ܕ݁ܶܐܡܰܠܶܐ܂
Matt 5:17 [Old Syriac Curetonian (Codex Curetonianus Syriacus syc)]
ܠܐ ܬܣܒܪܘܢ ܕܐܬܝܬ ܕܐܫܪܐ ܢܡܘܣܐ ܘܢܒ̈ܝܐ܂ ܠܐ ܐܬܝܬ ܕܐܫܪܐ ܐܢܘܢ܂ ܐܠܐ ܠܡܡܠܝܘ ܐܢܘܢ܂
Matt 5:17 [Old Syriac Sinaitic (Codex Sinaiticus Syriacus sys)]
ܠܐ ܬܣܒܪܘܢ ܕܐܬܝܬ ܠܡܫܪܐ ܢܡܘܣܐ ܘܢܒ̈ܝܐ ܠܐ ܐܬܝܬ ܕܐܫܪܐ ܐܠܐ ܠܡܡܠܝܘ ܐܢܘܢ܂
Matt 5:17 [Vulgate]
nolite putare quoniam veni solvere legem aut prophetas non veni solvere sed adimplere
Critical Apparatus :
(1) νομισητε : א, B, E, K, M, S, Σ, Ω, 1, 3, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 34, 35, 36, 43, 65, 72, 109, 113, 201, 230, 438, 490, 500, 501, 504, 556, 699, 700, 892, 1203, 1582, 2603, 2835, ℓ339, ℓ1086, Majority, Origen
(2) νομησητε : L, 44, 439?, 505, Complutensian
(3) νομεισητε : D
(4) νομισηται : W, Δ, 157, 901,
(5) νομισεται : 4
(6) καταλυσαι : א, B, D, E, K, M, S, W, Δ, Σ, Ω, 1, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 33, 34, 35, 36, 43, 44, 65, 72, 109, 113, 157, 201, 230, 438, 439, 490, 500, 501, 504, 505, 556, 699, 700, 892, 901, 1203, 1582, 1701?, 2603, 2835, ℓ339, ℓ1086, Majority
(7) καταλυσε : L
(8) πληρωσαι : א, B, D, E, K, M, S, W, Δ, Σ, Ω, 1, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 33, 34, 35, 36, 43, 44, 65, 72, 109, 113, 157, 201, 230, 438, 439, 490, 500, 501, 504, 505, 556, 699, 700, 892, 901, 1203, 1582, 1701, 2603, 2835, ℓ339, ℓ1086, Majority
(9) πληρωσε : L
ΛΓ / Ι :
M (f28rc1), S (f24rc2), Ω (f31c2), 1 (f164v), 3 (p13), 7 (f29v), 9 (f16r), 11 (f25r), 12 (p56), 13 (f3vc1), 33 (f102r), 34 (f26v), 36 (f28v), 44 (f20r), 72 (f12r), 109 (f31v), 113 (f33r), 201 (f17rc1), 230 (f21rc2), 439 (f25r), 439 (f15vc1), 500 (f16r), 501 (f10v), 504 (f19r), 699 (f6r), 700 (f21r), 892 (f29v), 1203 (f13r), 1582 (f13v), 2603 (f11v|26), 2835 (f5vc2)
ΛΓ / Ε :
10 (f14v), 556 (f7v)
ΛΒ :
K (f21r)
Tischendorf Mt 5:17
Early Church Fathers
(1) Origen (Comment. In Matthaeum Tomus X, p864, Patrologia Graeca, J. P. Migne)
Μὴ νομίσητε, ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον, ἢ τοὺς προφήτας· οὐκ ἦλθον καταλῦσαι, ἀλλὰ πληρῶσαι.
A Textual Commentary On Matthew 5:17