ὁ λαὸς ὁ καθήμενος ἐν σκότει εἶδεν φῶς μέγα, καὶ τοῖς καθημένοις ἐν χώρᾳ καὶ σκιᾷ θανάτου φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς.
the people who were sitting in darkness saw a great light, and those who were sitting in the region and shadow of death, a light has risen to them.
Matt 4:16 [Textus Receptus (Elzevir) (1624)]10
Ὁ λαὸς ὁ καθήμενος ἐν σκότει, εἶδε φῶς μέγα, καὶ τοῖς καθημένοις ἐν χώρᾳ καὶ σκιᾷ. θανάτου, φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς.
MSS: 4, 7, 8, 10 (f12v-13r), 11 (f21v), 12 (p52-53), 18, 22 (f10v), 35 (f4r), 43, 65, 72, 113, 201, 490, 500, 501, 504, 505, 556 (f6r-v), 901 (f12v), 1203 (f11v-12r), 2603
Matt 4:16 [Codex Sinaiticus (א or 01) (4th century)]
Ὁ λαος ὁ καθημενος εν σκοτιᾳ φως ειδεν μεγα· και τοις καθημενοις εν χωρα και σκιᾶ θανατου φως ανετιλεν αυτοις:
Matt 4:16 [Codex Vaticanus Gr. 1209 (B03) (4th century)]
O λαος ο καθημενος εν σκοτια φως ειδεν μεγα και τοις καθημενοις εν χωρα και σκια θανατου φως ανετειλεν αυτοις
Matt 4:16 [Codex Ephraemi Syri Rescriptus (C04) (5th century)]
O λαος ο καθημενος εν σκοτι φως ιδεν μεγα· και τοις καθημενοις εν χωρα και σκια θανατου φως ανετειλεν αυτοις·
Matt 4:16 [Codex Bezae Cantabrigiensis (D05) (5th century)]9v|20
O λαος ο καθημενος εν τη σκοτεια ειδον φως μεγαν οι καθημενοι εν χωρα σκεια θανατου φως ανετειλεν αυτοις
Matt 4:16 [Codex Basilensis (E07) (8th century)]10v
ο λαος ο καθημενος εν σκοτει· ειδεν φως μεγα· και τοις καθημενοις εν χωρα ϗ σκια θανατου· φως ανετειλεν αυτοις·
MSS: E, S, Ω (f27c2-28rc1), 3 (p10-11), 34 (f23r), 439, 478, 699, 1424
Matt 4:16 [Codex Cyprius (Grec 63) (K017) (9th century)]19v
ὁ λαὸς ὁ καθήμενος ἐν σκότει· ἵδεν φῶς μέγα· καὶ τοῖς καθἠμένοις ἐν χώρα καὶ σκιᾶ θανάτου· φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς·
Matt 4:16 [Codex Regius (Grec 62) (L019) (8th century)]9vc1
ὁ λαος ὁ καθημενος ἐν σκοτει ϊδεν φῶς μέγα· καὶ τοῖς καθημένοις ἐν χώρα καὶ σκηᾶ θανάτου φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς.
Matt 4:16 [Codex Campianus (Grec 48) (M021) (9th century)]26rc2-vc1
ὁ λαὸς ὁ καθήμενος ἐν σκότει, εἶδεν φῶς μέγα· καὶ τοῖς καθημένοι<ς> ἐν χώρα, καὶ σκιᾶ θανάτου, φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς.
Matt 4:16 [Codex Washingtonianus (W032) (5th century)]
ο λαος ο καθημενος εν τη σκοτια φως ειδεν μεγα και τοις καθημενοις εν χωρα και σκια θανατου φως ανετιλεν αυτοις
Matt 4:16 [Codex Sangallensis 48 (Δ037) (9th century)]28
Ο λαος ο καθημενος εν σκοτι Ειδεν φως μεγα· Και τοις καθημενοις· εν χωρα και σκια θανατου Φως ανετειλεν αυτοις.
Matt 4:16 [Minuscule 1 (12th century)]163v
ὁ λαὸς ὁ καθήμενος ἐν σκότει· φῶς εἴδεν μέγα· καὶ τοῖς καθημένοις ἐν χώρα καὶ σκιᾷ θανάτου· φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς·
MSS: 1, 1582 (f11v)
Matt 4:16 [Minuscule 44 (Add MS 4949) (12th century)]18v
ὁ λαὸς ὁ καθίμενος ἐν σκότει· εἶδεν φ{ῶς} μέγα· καὶ τοῖς καθημένοις· ἐν χώρα καὶ σκιᾷ θανάτου. φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς·
* καθίμενος = καθήμενος? | From ὁ till καθημένοις· written in smaller letters and different ink color. | {ῶς} = Greek ligature
Matt 4:16 [Minuscule 72 (11th century)]10r
ὁ λαὸς ὁ καθήμεν{ος} ἐν σκότει εἶδε(.) φῶς μέγα· καὶ τοῖς καθημένοις ἐν χώρα καὶ σκιᾶ θανάτου φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς·
* {ος} = Greek ligature | (.) = erased = ν?
Matt 4:16 [Minuscule 109 (1326)]30r
ὁ λαὸς ὁ καθήμ{ενος} ἐν σκότει, ἴδεν φῶς μέγα· Ṡ τοῖς καθημένοις ἐν χώρα καὶ σκιὰ θανάτȣ φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς.
Matt 4:16 [Minuscule 113 (11th century)]31v
ὁ λαὸς ὁ καθήμενος ἐν σκότει εἶδε() φ{ῶς} μέγα· καὶ τοῖς καθημένοις ἐν χώρα καὶ σκιᾶ θανάτου φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς:
* () = a letter erased. Is it ν = εἶδεν?
Matt 4:16 [Minuscule 201 (1357)]15vc1
ὁ λαὸς ὁ καθήμενος ἐν σκότει, εἶδε φῶς μέγα· καὶ τοῖς καθημένοις ἐν χώρα καὶ σκιᾶ θανάτου, φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς·
Matt 4:16 [Minuscule 438 (12th century)]22r-v
ὁ λαὸς ὁ καθήμεν{ος} ἐν σκότει, ἴδε φῶς μέγα. καὶ τοῖς καθημένοις ἐν χώρα καὶ σκϊᾶ θανάτου, φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς.
Matt 4:16 [Minuscule 439 (1159)]14rc1
ὁ λα{ὸς} ὁ καθήμενος ἐν σκότει εἶδεν φῶς μέγα· καὶ τοῖς καθημένοις ἐν χώρα καὶ σκιᾶ θανάτȣ, φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς.
Matt 4:16 [Minuscule 478 (Add MS 11300) (10th century)]13v
ὁ λαὸς ὁ καθήμενος ἐν σκότει. εἶδε- φῶς μέγα· καὶ τοῖς καθημένοις ἐν χώρα καὶ σκιᾶ θανάτου. φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς.
Matt 4:16 [Minuscule 504 (1033)]17r-v
ὁ λαὸς ὁ καθήμενος ἐν σκότει εἶδε φῶς μέγα· καὶ τοῖς καθημένοις ἐν χώρᾳ καὶ σκιᾶ θανάτου φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς.
Matt 4:16 [Minuscule 700 (Egerton MS 2610) (11th century)]19v
ὁ λαὸς ὁ καθήμενος ἐν σκότει εἶδε φῶς μέγα· τοῖς καθημένοις ἐν χώρα ϰ σκιᾷ θανάτου φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς.
Matt 3:2 [Minuscule 892 (Add MS 33277) (9th century)]27r
ὁ λαὸς ὁ καθήμενος ἐν σκότει φῶς εἶδε μέγα· καὶ τοῖς καθημένοις ἐν χώρα καὶ σκιᾶ θανάτου, φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς·
Matt 4:16 [Minuscule 1424 (10th century)]10v
ὁ λαὸς ὁ καθήμενος ἐν σκότει εἶδεν φῶς μέγα· καὶ τοῖς καθημένοις ἐν χώρα καὶ σκιᾶ θανάτου. φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς.
Matt 4:16 [Peshitta]
ܥܰܡܳܐ ܕ݁ܝܳܬ݂ܶܒ݂ ܒ݁ܚܶܫܽܘܟ݂ܳܐ ܢܽܘܗܪܳܐ ܪܰܒ݁ܳܐ ܚܙܳܐ ܘܰܐܝܠܶܝܢ ܕ݁ܝܳܬ݂ܒ݁ܺܝܢ ܒ݁ܰܐܬ݂ܪܳܐ ܘܰܒ݂ܛܶܠܳܠܶܐ ܕ݁ܡܰܘܬ݁ܳܐ ܢܽܘܗܪܳܐ ܕ݁ܢܰܚ ܠܗܽܘܢ܂
Matt 4:16 [Old Syriac Curetonian (Codex Curetonianus Syriacus syc)]
ܥܡܐ ܕܝܬܒ ܗܘܐ ܒܚܫܘܟܐ ܚܙܘ ܢܘܗܪܐ ܪܒܐ܂ ܘܐܝܠܝܢ ܕܝܬܒܝܢ ܗܘܘ ܒ̈ܛܠܠܐ ܕܡܘܬܐ܂ ܢܘܗܪܐ ܪܒܐ ܕܢܚ ܥܠܝܗܘܢ܀
Matt 4:16 [Old Syriac Sinaitic (Codex Sinaiticus Syriacus sys)]
ܥܡܐ ܕܝܬܒ ܒܚܫܘܟܐ ܢܘܗܪܐ ܚܙܐ ܘܕܝܬܒܝܢ ܒܐܘܢܬܐ ܘܒܛܠܠܝ ܡܘܬܐ ܢܘܗܪܐ ܕܢܚ ܥܠܝܗܘܢ
Matt 4:16 [Vulgate]
populus qui sedebat in tenebris lucem vidit magnam et sedentibus in regione et umbra mortis lux orta est eis
Critical Apparatus :
(1) σκοτει : E, K, L, M, S, Ω, 1, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 22, 33, 34, 35, 36, 43, 44, 65, 72, 109, 113, 157, 201, 230, 438, 439, 478, 490, 500, 501, 504, 505, 556, 699, 700, 892, 901, 1203, 1424, 1582, 2603, 2835, ℓ1086, Majority
(2) σκοτι : א*, C, Δ, Σ
(3) σκοτια : א1, B,
(4) τη σκοτια : W
(5) τη σκοτεια : D
(6) ειδε φως : 4, 7, 8, 10, 11, 12, 18, 22, 35, 43, 65, 72, 113, 157, 201, 230, 490, 500, 501, 504, 505, 556, 700, 901, 1203, 2603
(7) ειδεν φως : E, M, S, Δ, Ω, 3, 34, 36, 44, 439, 478, 699, 1424, 2835, ℓ1086
(8) ιδε φως : 9, 438
(9) ιδεν φως : K, L, 109
(10) ειδον φως : D
(11) φως ειδε : 892
(12) φως ειδεν : א1, B, W, 1, 1582, Peshitta (ܢܽܘܗܪܳܐ ܪܰܒ݁ܳܐ ܚܙܳܐ), Vulgate (lucem vidit)
(13) φως ιδεν : א*, C, Σ, 13, 33
(14) μεγα : א, B, C, E, K, L, M, S, W, Δ, Σ, Ω, 1, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 22, 33, 34, 35, 36, 43, 44, 65, 72, 109, 113, 157, 201, 230, 438, 439, 478, 490, 500, 501, 504, 505, 556, 699, 700, 892, 901, 1203, 1424, 1582, 2603, 2835, ℓ1086, Majority
(15) μεγαν : D
(16) και (i) : א, B, C, E, K, L, M, S, W, Δ, Σ, Ω, 1, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 22, 33, 34, 35, 36, 43, 44, 65, 72, 109, 113, 157, 201, 230, 438, 439, 478, 490, 500, 501, 504, 505, 556, 699, 892, 901, 1203, 1424, 1582, 2603, 2835, ℓ1086, Majority
(17) OMIT και : D, 700
(18) τοις καθημενοις : א, B, C, E, K, L, M¹, S, W, Δ, Σ, Ω, 1, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 22, 33, 34, 35, 36, 43, 44, 65, 72, 109, 113, 157, 201, 230, 438, 439, 478, 490, 500, 501, 504, 505, 556, 699, 700, 892, 901, 1203, 1424, 1582, 2603, 2835, Majority
(19) τοις καθημενοι : M*
(20) τους καθημενους : ℓ1086
(21) οι καθημενοι : D
(22) χωρα : א, B, C, D, E, K, L, M, S, W, Δ, Σ, Ω, 1, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 22, 33, 34, 35, 36, 43, 44, 65, 72, 109, 113, 157, 201, 230, 438, 439, 478, 490, 500, 501, 504, 505, 556, 699, 700, 892, 901, 1203, 1424, 1582, 2603, 2835, ℓ1086, Majority
(23) ADD σκοτους : 157
(24) και σκια : א, B, C, E, K, M, S, W, Δ, Σ, Ω, 1, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 22, 33, 34, 35, 43, 44, 65, 72, 109, 113, 157, 201, 230, 438, 439, 478, 490, 500, 501, 504, 505, 556, 699, 700, 892, 901, 1203, 1424, 1582, 2603, 2835, ℓ1086, Majority
(25) και σκηα : L
(26) και σκιας : 36
(27) σκεια : D
(28) ανετειλεν : B, C, D, E, K, L, M, S, Δ, Σ, Ω, 1, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 22, 33, 34, 35, 36, 43, 44, 65, 72, 109, 113, 157, 201, 230, 438, 439, 478, 490, 500, 501, 504, 505, 556, 699, 700, 892, 901, 1203, 1424, 1582, 2603, 2835, ℓ1086, Majority
(29) ανετιλεν : א, W
(30) αυτοις : א, B, C, D, E, K, L, M, S, W, Δ, Σ, Ω, 1, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 22, 34, 35, 36, 43, 44, 65, 72, 109, 113, 157, 201, 230, 438, 439, 478, 490, 500, 501, 504, 505, 556, 699, 700, 892, 901, 1203, 1424, 1582, 2603, 2835, ℓ1086, Majority
(31) αυτωις : 33
MSS:
(i) 230 (f20rc1) : λαὸς <ὁ> καθήμενος
Tischendorf Mt 4:16
A Textual Commentary On Matthew 4:16
(a) σκότει or σκοτια? Old Greek grammarians Aelius Moeris and T. Mag., pronounced σκότος Attic, and σκοτία, Hellenistic. According to Bloomfield, σκότος as a neuter is Hellenistic, while σκοτία is classical Greek, and for that reason probably was introduced in the text of B and D.