Ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν· ὅτι πᾶς ὁ ἀπολύων τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, παρεκτὸς λόγου πορνείας, ποιεῖ αὐτὴν μοιχᾶσθαι· καὶ ὃς ἐὰν ἀπολελυμένην γαμήσῃ, μοιχᾶται.
But I say to you that everyone who divorces his wife, except for the reason of fornication, makes her commit adultery; and whoever marries her who is divorced commits adultery.
* fornication or prostitution
Matt 5:32 [Textus Receptus (Elzevir) (1624)]14
Ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν, ὅτι ὃς ἂν ἀπολύσῃ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, παρεκτὸς λόγου πορνείας, ποιεῖ αὐτὴν μοιχᾶσθαι· καὶ ὃς ἐὰν ἀπολελυμένην γαμήσῃ, μοιχᾶται.
MSS: E, S, Ω (f33c2-34c1), 3 (p15), 8, 11 (f27r-v), 12 (p58), 18, 34 (f29r), 35 (f5v), 36 (f31r-v), 44, 65c, 201, 438, 439, 490, 556 (f9r)
Matt 5:32 [Codex Sinaiticus (א or 01) (4th century)]
Eγω δε λεγω ϋμιν ὁτι πᾶς ὁ απολυων τη- γυναικα ἁυτου παρὲκτος λογου πορνιας ποιε’ι αυτην μοιχευθηναι· και ὁς αν απολελυμενην γαμηση μοιχατεαι:
Matt 5:32 [Codex Vaticanus Gr. 1209 (B03) (4th century)]
Ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν ὅτι πᾶς ὁ ἀπολύων τὴν γυναῖκα αὐτοῦ παρεκτὸς λόγου πορνείας ποιεῖ αὐτὴ μοιχευθῆναι· καὶ ὁ ἀπολελυμένην γαμήσας μοιχᾶται
Matt 5:32 [Codex Bezae Cantabrigiensis (D05) (5th century)]
Eγω δε λεγω ϋμειν ος αν απολυση την γυναικα αυτου παρεκτος λογου πορνειας ποιει αυτην μοιχευθηναι
Matt 5:32 [Codex Basilensis (E07) (8th century)]14v
εγω δε λεγω υμιν· οτι ος αν απολυση την γυναικα αυτου παρεκτος λογου πορνειας ποιει αυτην μοιχασθαι· και ος εαν απολελυμενην γαμηση μοιχαται·
Matt 5:32 [Codex Cyprius (Grec 63) (K017) (9th century)]22r
ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν· ὅτι πᾶς ὁ ἀπολύων τὴν γυναῖκα αὐτοῦ· παρεκτὸς λόγου πορνείας· ποιεῖ αὐτὴν μοιχᾶσθαι· καὶ ὃς ἐὰν ἀπολελυμένην γαμήση· μοιχᾶται·
Matt 5:32 [Codex Regius (Grec 62) (L019) (8th century)]11rc1-2
ἐγὼ δὲ λέγω ϋμῖν, ὅτι πᾶς ὁ ἀπολύων τὴν γυναικα αὐτοῦ παρεκτος λόγου πορνείας, ποιῆ αὐτὴν μοιχασθε· καὶ ὡς ἐὰν ἀπολελυμένην γαμὴσει μοιχατε·
Matt 5:32 [Codex Washingtonianus (W032) (5th century)]
Εγω δε λεγω ϋμιν οτι πας ο απολυων την γυναικα αυτου παρεκτος λογου πορνιας ποιει αυτην μοιχευθηναι και ος εαν απολελυμενην γαμηση μοιχατε·
Matt 5:32 [Codex Sangallensis 48 (Δ037) (9th century)]31
Εγω δε λεγω υμιν· Οτι πας ο απολυων την γυναικα αυτου παρεκτος λογου πορνειας ποιει αυτην μοιχασθαι· και ος εαν απολελυμενην γαμηση μοιχαται·
MSS: K¹, M (f29rc1-2), Δ, 7 (f30r-v), 43, 72, 2603
Matt 5:32 [Codex Rossanensis (Σ042) (6th century)]
εγ[. .. ..]γω […. …] πα[. . …]λυ[.. …] γυ[…..] αυτου παρεκτος λογου πορνιας ποιει αυτην μοιχασθαι και ος εαν απολελυμενην γαμηση μοιχαται·
Matt 5:32 [Minuscule 1 (12th century)]165r
ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν· ὅτι πᾶς ὁ ἀπολύων τὴν γυναῖκα αὐτοῦ παρεκτὸς λόγου πορνείας· ποιεῖ αὐτὴν μοιχευθῆναι· καὶ ὃς ἐὰν ἀπολελυμένην γαμήση· μοιχᾶται·
MSS: 1, 13, 1582 (f15r)
Matt 5:32 [Minuscule 44 (12th century)]21r
ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν· ὅτι ὃς ἂν ἀπολύση τὴν γυναῖκα αὐτοῦ παρεκτὸς λόγου πορνείας. ποιεῖ αὐτὴν μοιχᾶσθαι· καὶ ὃς ἐὰν ἀπολελυμένην γαμήσῃ μοιχᾶται.
Matt 5:32 [Minuscule 65 (MS 5776) 11th century)]15v
ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν· ὅτι ὃς ἂν ἀπολύση τὴν γυναῖκα αὐτοῦ παρεκτὸς λόγου πορνείας, ποιεῖ αὐτὴν μυοιχᾶσθαι· ϗ ὃς ἐὰν ἀπολελυμένην γαμήση, μοιχάται.
Matt 5:32 [Minuscule 72 (11th century)]13r
ἐγὼ δὲ, λέγω ὑμῖν· ὅτι πᾶς ὁ ἀπολύω- τὴν γυναῖκα αὐτοῦ παρεκτὸς λόγου πορνείας. ποιεῖ αὐτὴν μοιχᾶσθαι· καὶ ὃς ἂν ἀπολελυμένην γαμήσῃ .μοιχᾶται.
Matt 5:32 [Minuscule 109 (1326)]32v
ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν. ὅτι ὃς ἂν ἀπολύση τὴν γυναῖκα αὐτοῦ παρεκτὸς λόγου πορνείας. ποιεῖ αὐτὴν μοιχᾶσθαι· ϗ ὃς ἂν ἀπολελϋμένην γαμήση μοιχάται.
Matt 5:32 [Minuscule 113 (11th century)]34r
ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν· ὅτϊ ὃς ἂν ἀπολύση τὴν γυναῖκα αὐτοῦ παρεκτ{ὸς} λόγου πορνείας, ποιεῖ αὐτὴν μοιχᾶ{σθαι}· καὶ ὃς ἂν ἀπολελυμένην γαμήση, μοιχᾶται.
Matt 5:32 [Minuscule 201 (1357)]18rc1-2
ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν· ὅτι ὃς ἂν ἀπολύση τὴν γϋναῖκα αὐτοῦ παρεκτὸς λόγου πορνείας, ποιεῖ αὐτὴν μοιχᾶσθαι. Καὶ ὃς ἐὰν ἀπολελϋμένην γαμήση, μοιχᾶται.
Matt 5:32 [Minuscule 438 (12th century)]27r
ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν. ὅτι ὃς ἂν ἀπολύση τὴν γυναῖκα αὐτοῦ παρεκτὸς λόγȣου πορνείας, ποιεῖ αὐτὴν μοιχᾶσθαι· καὶ ὃς ἐὰν ἀπολελυμένην γαμήσῃ, μοιχᾶται.
Matt 5:32 [Minuscule 439 (1159)]16rc2-16vc1
ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖ-· ὅτι ὁς ἀν ἀπολύση τὴ- γυναῖκα αὐτοῦ παρεκτ{ὸς} λόγου πορνείας, ποιεῖ αὐτὴν μοιχᾶσθαι· καὶ ὃς ἐὰν ἀπολελυμένην γαμήση μοιχᾶται.
Matt 5:32 [Minuscule 500 (Add MS 17982) (13th century)]17r
παρεκτὸς λόγου πορνείας, ποιεῖ αὐτὴν μοιχας{θ}· καὶ ὃς ἐὰν ἀπολελυμένην γαμήσι μοιχᾶται
Matt 5:32 [Minuscule 504 (1033)]20v
ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν· ὅτι πᾶς ὁ ἀπολύων τὴν γυναῖκα αὐτοῦ παρεκτὸς λόγου πορνείας, ποιεῖ αὐτὴν μοιχᾶσθαι· καὶ ὃς, ἂν, ἀπολελυμένην γαμήση, μοιχᾶται·
MSS: 504, 700
Matt 5:32 [Peshitta]
ܐܶܢܳܐ ܕ݁ܶܝܢ ܐܳܡܰܪ ܐ݈ܢܳܐ ܠܟ݂ܽܘܢ ܕ݁ܟ݂ܽܠ ܡܰܢ ܕ݁ܫܳܪܶܐ ܐܰܢ݈ܬ݁ܬ݂ܶܗ ܠܒ݂ܰܪ ܡܶܢ ܡܶܠܬ݂ܳܐ ܕ݁ܙܳܢܝܽܘܬ݂ܳܐ ܥܳܒ݂ܶܕ݂ ܠܳܗ ܕ݁ܰܬ݂ܓ݂ܽܘܪ ܘܡܰܢ ܕ݁ܫܳܩܶܠ ܫܒ݂ܺܝܩܬ݁ܳܐ ܓ݁ܳܐܰܪ܂
Matt 5:32 [Old Syriac Curetonian (Codex Curetonianus Syriacus syc)]
ܐܢܐ ܕܝܢ ܐܡܪ ܐܢܐ ܠܟܘܢ ܕܡܢ ܕܫܪܐ ܐܢܬܬܗ ܕܠܐ ܐܬܐܡܪ ܥܠܝܗ ܓܘܪܐ܂ ܗܘܝܘ ܡܓܝܪ ܠܗܿ܂ ܘܡܢ ܕܫܩܠ ܫܒܝܩܬܐ ܡܓܪ ܓܐܪ܀
Matt 5:32 [Old Syriac Sinaitic (Codex Sinaiticus Syriacus sys)]
ܐܢܐ ܕܝܢ ܐܡܪܢܐ ܠܟܘܢ ܕܡܢ ܕܫܪܐ ܐܢܬܬܗ ܕܠܐ ܐܬܐܡܪ ܥܠܝܗ ܓܘܪܐ ܗܘܝܘ ܡܓܝܪ ܠܗ܂ ܘܡܢ ܕܢܣܒ ܫܒܝܩܬܐ ܡܓܪ ܓܐܪ
Matt 5:32 [Vulgate]
ego autem dico vobis quia omnis qui dimiserit uxorem suam excepta fornicationis causa facit eam moechari et qui dimissam duxerit adulterat
Critical Apparatus :
(1) υμιν : א, B, E, K, L, M, S, W, Δ, Ω, 1, 3, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 22, 33, 34, 35, 36, 43, 44, 65, 72, 109, 113, 157, 201, 230, 438, 439, 490, 501, 504, 505, 556, 699, 700, 892, 901, 1582, 1701, 2603, 2835, ℓ339, Majority
(2) υμειν : D
(3) OMIT εγω δε λεγω υμιν οτι ος αν απολυση την γυναικα αυτου : 4, 500, 1203
(4) οτι : א, B, E, K, L, M, S, W, Δ, Ω, 1, 3, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 22, 33, 34, 35, 36, 43, 44, 65, 72, 109, 113, 157, 201, 230, 438, 439, 490, 501, 504, 505, 556, 699, 700, 892, 901, 1203, 1582, 1701, 2603, 2835, ℓ339, Majority
(5) OMIT οτι : D
(6) ος αν απολυση : D, E, S, Ω, 3, 8, 9, 10, 11, 12, 18, 34, 35, 36, 44, 65, 109, 113, 201, 230, 438, 439, 490, 501, 505, 556, 699, 901, 2835, Majority
(7) πας ο απολυων : א, B, K, L, M, W, Δ, Σ?, 1, 7, 13, 22, 33, 43, 72, 157, 504, 700, 892, 1582, 1701, 2603, ℓ339, Peshitta
(8) παρεκτος : א, B, D, E, K, L, M, S, W, Δ, Σ, Ω, 1, 3, 4, 7, 8, 10, 11, 12, 13, 18, 22, 33, 34, 35, 36, 43, 44, 65, 72, 109, 113, 157, 201, 230, 438, 439, 490, 500, 501, 504, 505, 556, 699, 700, 892, 901, 1203, 1582, 1701, 2603, 2835, ℓ339, Majority
(9) παρεκτως : 9
(10) πορνειας : B, D, E, K, L, M, S, Δ, Ω, 1, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 22, 33, 34, 35, 36, 43, 44, 65, 72, 109, 113, 157, 201, 230, 438, 439, 490, 500, 501, 504, 505, 556, 699, 700, 892, 901, 1203, 1582, 1701, 2603, 2835, ℓ339, Majority
(11) πορνιας : א, W, Σ
(12) ποιει : א, B, D, E, K, M, S, W, Δ, Σ, Ω, 1, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 22, 33, 34, 35, 36, 43, 44, 65, 72, 109, 113, 157, 201, 230, 438, 439, 490, 500, 501, 504, 505, 556, 699, 700, 892, 901, 1203, 1582, 1701, 2603, 2835, ℓ339, Majority
(13) ποιη : L
(14) μοιχασθαι : Δ, E, K, M, S, Σ, Ω, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 18, 34, 35, 36, 43, 44, 65c, 72, 109, 113?, 157, 201, 230, 438, 439, 490, 500?, 501, 504, 505, 556, 699, 700, 901, 1203, 1701, 2603, 2835, ℓ339, Majority
(15) μοιχευθηναι : א, B, D, W, 1, 13, 22, 33, 892, 1582
(16) μοιχασθε : L
(17) μυχασθαι : 65*
(18) ος (ii) : א, E, K, M, S, W, Δ, Σ, Ω, 1, 3, 4, 7, 8, 10, 11, 12, 13, 18, 22, 33, 34, 35, 36, 43, 44, 65, 72, 109, 113, 157, 230, 438, 439, 490, 500, 501, 504, 505, 556, 699, 700, 892, 901, 1203, 1582, 1701, 2603, 2835, ℓ339, Majority, Peshitta
(19) ως : L
(20) ο : B, 9
(21) OMIT και ος εαν απολελυμενην γαμηση μοιχαται : D
(22) εαν : E, K¹, L, M, S, W, Δ, Σ, Ω, 1, 3, 7, 8, 11, 12, 13, 18, 22, 33, 34, 35, 36, 43, 44, 65, 157, 438, 439, 490, 500, 501, 505, 556, 892, 1203, 1582, 1701, 2603, 2835, ℓ339, Majority, Peshitta
(23) αν : א, K*, 4, 10, 72, 109, 113, 230, 504, 699, 700
(24) OMIT εαν : B, 9, 901
(25) απολελυμενην : א, B, E, K, L, M, S, W, Δ, Σ, Ω, 1, 3, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 22, 33, 34, 35, 36, 43, 44, 65, 72, 109, 113, 157, 201, 230, 438, 439, 490, 500, 501, 504, 505, 556, 699, 700, 892, 901, 1203, 1582, 1701, 2603, ℓ339, Majority
(26) απολελυμμενην : 4
(27) απολελυμενη : 2835
(28) γαμηση : א, E, K, M, S, W, Δ, Σ, Ω, 1, 3, 4, 7, 8, 10, 11, 12, 13, 18, 22, 33, 34, 35, 36, 43, 44, 65, 72, 109, 113, 157, 201, 230, 438, 439, 490, 504, 556, 699, 700, 892, 901, 1203, 1582, 1701, 2603, 2835, ℓ339, Majority, Peshitta
(29) γαμησει : L
(30) γαμησι : 500
(31) γαμιση : 501, 505
(32) γαμησας : B, 9
(33) μοιχαται : א¹, B, E, K, M, S, Δ, Σ, Ω, 1, 3, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 22, 33, 34, 35, 36, 43, 44, 65, 72, 109, 113, 157, 201, 230, 438, 439, 490, 500, 501, 504, 505, 556, 699, 700, 892, 901, 1203?, 1582, 1701, 2603, 2835c~, ℓ339, Majority
(34) μοιχατε : א*, L, W, 4
Tischendorf 5:32
A Textual Commentary On Matthew 5:32
(a) μοιχᾶσθαι or μοιχευθῆναι? According to S.T. Bloomfield, the former is a Hellenistic idiom and the latter a classical idiom.
(b) ὃς ἐὰν ἀπολελυμένην γαμήσῃ is exactly expressed in Peshitta.